El yazısının bilişsel süreçler üzerindeki etkileri
Uzman Klinik Psikolog Zeynep Betül Alp, el yazısıyla not almanın beyin gelişimi ve bilişsel süreçlerle olan ilişkisini açıkladı. El yazısının, bireylerin bilgiyi daha iyi işlemesini sağladığına dikkat çekerken, “El yazısıyla not almak, beyindeki motor ve bilişsel süreçler arasındaki bağı kurar. Harfleri yazarken yapılan fiziksel eylemler, bilgilerin zihinde daha uzun süre saklanmasına yardımcı olur.” dedi. Ayrıca, el yazısının yalnızca bilgiyi tekrarlamakla kalmayıp, onu aktif bir şekilde işleyerek anlamlandırma sağladığını belirtti.
Alp, çocukluk döneminde bu tür aktivitelerin, hem motor hem de mekânsal becerilerin gelişmesine katkı sunduğunu aktarırken, yetişkinlerde de el yazısının devam ettirilmesinin bu becerilerin korunması ve gelişimine destek olabileceğini vurguladı.
El yazısının beyindeki etkinliği
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikologu Zeynep Betül Alp, el yazısının beyin ve bilişsel süreçler üzerindeki etkilerine değindi. El yazısının, beyindeki motor, duyusal ve bilişsel süreçleri bir araya getiren karmaşık bir eylem olduğunu ifade etti. “Yazı yazarken, motor korteks el hareketlerini yönetir, somatosensoriyel korteks ise parmaklardan gelen basınç ve dokunma duyularını işler. Görsel korteks, harflerin doğru şekilde yazılıp yazılmadığını kontrol ederken, prefrontal korteks içerik planlama ve düzenleme sürecinde devreye girer.” dedi.
Alp, el yazısının sadece motor becerilerle sınırlı olmadığını, aynı zamanda harflerin şekillendirilmesi ve birbirine bağlanmasının beynin görsel-mekânsal işleme yeteneğini artırdığını vurgulayarak, “Bu nedenle el yazısı, beyin gelişimi ve bilişsel süreçler için bütünsel bir egzersiz işlevi görür.” şeklinde konuştu.
Klavye ile yazmanın etkileri
Klavye kullanımının el yazısına göre daha sınırlı motor beceri gerektirdiğine dikkat çeken Zeynep Betül Alp, “Bu durum, beynin daha az bölgesinin aktif hale gelmesine neden olur. Klavyede yazarken, genellikle sadece parmak hareketlerini kontrol eden motor korteks etkinleşir, bu da duyusal-motor entegrasyonunun sınırlı kalmasına yol açar.” ifadelerini kullandı.
Alp, klavye yazımının hız açısından avantaj sağlasa da bazı durumlarda dezavantaj oluşturabileceğine değinerek, “Araştırmalar, klavye ile hızlı yazmanın bireylerin yazdıklarını daha az düşündüklerini ve dolayısıyla bilgiyi daha az işlediklerini gösteriyor. Klavye yazımı, kısa sürede büyük miktarda bilgi not almak veya hızlı iletişim kurmak gerektiğinde pratik bir çözüm sunuyor. Ancak derin öğrenme ve bilgiyi zihinde işleme açısından el yazısının beyin üzerinde daha kapsayıcı ve olumlu bir etkisi olduğu biliniyor.” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.
El yazısıyla not almanın faydaları
El yazısıyla not almanın öğrenme ve hafıza süreçlerinde etkili bir yöntem olduğunu belirten Zeynep Betül Alp, “El yazısıyla not almak, beyindeki motor ve bilişsel süreçler arasında bir bağ kurar. ‘Embodied cognition’ (bedensel biliş) paradigmasına göre, fiziksel hareketler öğrenme süreçlerini güçlendirir. Harfleri yazarken yapılan fiziksel eylemler, bilgilerin zihinde daha uzun süre saklanmasına yardımcı olur.” dedi.
Bir çalışmaya atıfta bulunarak, el yazısıyla not alan bireylerin, klavye ile not alan bireylere göre daha iyi kavramsal anlayış geliştirdiğini ve bilgileri daha uzun süre hatırladığını aktardı. Ayrıca, el yazısının yavaş olmasının bireyin yazdığı konuya derinlemesine düşünmesini sağladığını belirterek, özellikle dil öğrenimi veya matematik gibi konularda el yazısı ile çalışmanın öğrenme üzerindeki etkisinin büyük olduğunu ifade etti. Bu sebeple eğitim alanında el yazısının hâlâ önemli bir araç olarak kabul edildiğini vurguladı.
Motor ve mekânsal becerilerin korunması için el yazısına önem verilmeli
El yazısı sırasında beynin proprioseptif sisteminin devreye girdiğini hatırlatan Zeynep Betül Alp, “Bu sistem, vücudun uzaydaki konumunu algılamasını sağlar ve yazı yazarken harflerin doğru hizalanmasında önemli bir rol oynar. Çocukluk döneminde bu tür aktiviteler, hem motor hem de mekânsal becerilerin gelişmesine katkı sunar. Yetişkinlikte ise, el yazısını devam ettirmek, bu becerilerin korunması ve hatta gelişmesine yardımcı olabilir.” açıklamasında bulundu.
Sonuç olarak, Zeynep Betül Alp, el yazısının bireylerin bilişsel yeteneklerini artırmadaki rolüne vurgu yaparak, bu becerilerin hayat boyu sürdürülmesinin önemini belirtti.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
